تۆ لێرەیت

ماڵەوە سه‌‌کۆ زمانی کوردی

کوردی ئه‌م وشانه‌ چیه‌؟ واته‌ به‌ کوردی په‌تی ده‌بنه‌ چی؟

Qendil82

Qendil82

بڵاوکراوەتەوە

2011/08/29

دۆخی بوچوون

کراوەیە  ۔11۔ )

[color=#000000]جنیایه‌ت:[/color]
[color=#000000]جه‌للاد:[/color]
[color=#000000] دڕنده‌:[/color]
[color=#000000]حه‌ڵاڵ:[/color]
[color=#000000]زیاره‌تگا:[/color]
[color=#000000]خوڕافات:[/color]
[color=#000000]ڕکه‌عه‌ت:[/color]
[color=#000000]مه‌سڵه‌ت:[/color]
[color=#000000]به‌سپاسه‌وه‌، قه‌ندیل
[/color]

[b]تکایە هەر بابەتێک دەداخەن هۆکارەکی بنوسن [/b].

[color=#000000]جنیایه‌ت:[/color] تاوان، هۆڤەبەر
[color=#000000]جه‌للاد: دژخێم، جەلاد، میرخەزەب، میرغەزەب، سەربڕ، سەركەن، كەسێ کە فەرمانی ئەشکەنجەدان، كوشتن و سێدارەدانی تاوانباران بەڕێوە دەبات، وەکوو درکە (کنایە)ش بۆ ئەوەی مانای (ستەمکار، دڵڕەق) بدات، بەکار دێت[/color]
[color=#000000] دڕنده‌:[/color] هۆڤ، کێوی، دڕندەخۆیشی کوردیی پەتییە
[color=#000000]حه‌ڵاڵ:[/color] ئەمیش هەر بووە بە کوردیی پەتی واتە ڕەوا، ڕێپێدراو لە ئیسلامدا
[color=#000000]زیاره‌تگا:[/color] زێوە، گڵکۆ؛ خزن، قسن، پیر، چاك، شەخس، نزرگە، مەرزەڵ، مەرقەد، زیارەتگە: گۆڕی پیرۆز کە بۆ نیازان دەچنە سەری
[color=#000000]خورافات: (باوەڕ و قسەی) پڕوپووچ[/color]
[color=#000000]ڕکه‌عه‌ت: ڕکات، ڕەكات، ڕەكاتە، پاژێك لە نوێژ: (نوێژی نیوەڕۆ چوار ڕکاتە)[/color]، وەرگیراو لە (رکعة)ی عەرەبییەوە
[color=#000000]مه‌سڵه‌ت:[/color]؟!!!
[color=#000000]به‌سپاسه‌وه‌، قه‌ندیل: لەگەڵ ڕێزدا: زمانیار :)[/color]
[color=#000000]----------------------------------------------------------[/color]
[color=#000000]سوودم لەم دوو فەرهەنگەی خوارەوە وەرگرتووە:[/color]
[color=#000000]١- فرهنگ فارسی-کردی، دانشگاه کردستان[/color]
[color=#000000]٢- هەنبانەبۆرینە، م. هەژار
[/color]

زۆر سپاس هه‌ڤاڵ زمانیار
وه‌ڵامه‌که‌ت زۆر به‌سود بو. ڕاستی ئه‌و فه‌رهه‌نگانه‌ له‌سه‌ر ئینترنێت هه‌نه‌ یان نا؟
به‌سپاسه‌وه‌، قه‌ندیل

شایانی نییە هەڤاڵ قەندیل!
هەنبانەبۆرینە بە شێوەی وێنە لەم لینکە دەست دەکەوێت:
[url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/index.htm]هەنبانەبۆرینەی سەرهێڵ بە وێنە[/url]
بەڵام، ئەو فەرهەنگەی تر لەبەرئەوەی تازەیە و کەموێنە و بگرە بێوێنەشە، هێشتا باوەڕ مەکە بەم زووانە دەست بکەوێت. ئێستا تەنیا لە کوردستانی ڕۆژهەڵات دەست دەکەوێت بە چاپکراوی.
نەتگوت مەبەستت لە (مەسڵەت) چی بوو؟! دەکرێت ڕوونکردنەوە بدەن لەبارەیەوە؟
بژیت،
زمانیار

سپاسی دوباره‌ کاک زمانیار
مه‌سڵه‌تکردن زیاتر بۆ کاتی ئاشته‌وای یان ڕێککه‌وتن پاش ژن هه‌ڵگرتن یان کچ به‌شودان و مرۆڤ کوشتن به‌کاردێت. وابزام خۆشی کوردی بێت، چونکه‌ له‌زمانه‌کانی داگیرکه‌رانی کوردستاندا به‌دیناکرێت. به‌ڵام چونکه‌ زیاتر به‌شێوازی ئاینی مه‌سڵه‌تده‌کرێت بۆیه‌ من حه‌زمکرد که‌ هاومانایه‌کی تری کوردی بۆ مه‌سڵه‌ت بزانم. برایه‌کم، به‌ ئاشته‌وایی و ڕێککه‌وتن مانای کردۆته‌وه‌.
به‌سپاسه‌وه
قه‌ندیل

کاک زمانیار
مانای ئه‌م وشانه‌ چیه‌؟
شایعه‌ (واته‌ شتیك که‌ ڕاست نیه‌، به‌ڵام ده‌که‌وێته‌ سه‌رزمانی خه‌ڵک و بڵاو ده‌بێته‌وه‌ و ڕه‌نگی ڕاستی و ته‌وهین به‌خۆی ده‌گرێت)، له‌یه‌ک وشه‌دا هاومانی هه‌یه‌ له‌ کوردیدا؟
ڕاستی ته‌وهین (ئیهانه‌)به‌کوردی هاومانی چیه‌؟
له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان وشه‌یه‌کی زۆر بێمانا له‌ فارسی وه‌رگیراوه‌ و فارسیش له‌ عه‌ڕه‌بی وه‌رگرتوه‌ به‌ڵام مانایه‌که‌ی ته‌واو گۆڕاوه‌. ته‌عاڕوف. کاتێک که‌سیک به‌درۆ ده‌یهه‌وێت که‌سێکیتر خوڵقی ماڵه‌که‌ی خۆیبکات، یان به‌جێگای ئه‌و دراوی تێچونێک بدات، ئه‌وه‌یتر ده‌ڵێت سپاس نایه‌م، ته‌عاروف مه‌که‌، یان ته‌عاڕوفناکه‌م. ئه‌گه‌ر ته‌عاڕوفی دوه‌م به‌مانی ئه‌وه‌ بێت که‌ شه‌رم ناکه‌م، ئه‌وه‌ی هه‌وه‌ڵیان مانای تر ده‌دات که‌ زۆر پێدامه‌گره‌. ئه‌رێ به‌جێگای ئه‌م وشه‌ناشیرنه‌ی ته‌عاڕوف که‌ له‌عه‌ڕه‌بی دا به‌مانی خۆبه‌یه‌کناسینه‌ و فارسه‌کان سه‌ری کوردیان به‌و وشه‌یه‌ گێژکردوه‌، هاومانای ترمان هه‌یه‌ له‌ کوردی په‌تیدا؟
ئه‌ی ته‌زویر که‌ له‌ڕۆهه‌ڵات ده‌ڵێن جه‌عل، هاومانی له‌ کوردی دا چێه‌؟
به‌سپاسه‌وه‌
قه‌ندیل

[color=#ff0000][b]تکایە هەرکەس بابەتێک دادەخات هۆکاری داخستنەکەی بنوسن.[/b][/color]

کاک زەندی بە ئارەزووی خۆم قسەی خۆم دەکەم، ئیتر حەز ناکەم وەڵامی تۆ وەربگرم . بابەت دا دەخەم ههه :)

دەستخۆش کاك زەندی بۆ کردنەوەی بابەتەکە.
بەڕێز قەندیل:
ئەوەندەی من بزانم، مەسڵەت هەر (المصالحة)ی عەرەبییە و کوردێنراوە و بووە بە (مەسڵەت) و لە کوردیدا دەکرێت ئاوا بپاچڤێت: (ئاشتکردنەوە، ئاشتەوایی (وەکوو براکەت وای وەرگێڕاوە)، پێکهێنانەوە): reconciliation.
ئێستاش فەرموو لەگەڵ ئەم پاچڤانە، کە دەکرێت هاوواتای تریشیان هەبێت لە کوردیدا:

(شایعه) فارسییە و لە کوردیدا ئەمانەی پێدەگوترێت: ([url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/pg_0358.jpg]دەنگۆ[/url]، [url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/pg_0228.jpg]چاوڕاو[/url]): rumor.
(توهین) واتە ([url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/pg_0457.jpg]سووکایەتی[/url]، سووکایەتیپێکردن): insult.

(تعارف)یش ئەم واتایانە دەدات:
١- [url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/pg_0150.jpg]پەسن[/url]، [url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/pg_0157.jpg]پیاهەڵدان[/url]: compliment.
٢- خۆهەڵنان، قسەی سەرزارەکیی بەبێ کردەوە، تاریفی درۆ: compliment.
٣- پێشکەشی، دیاری: (تعارف دادن) واتە: دیاری پێدان.
٤- چاکوچۆنی، ئەحواڵپرسی: (پس از قدری تعارفات، گفت کە دنبال کار می گردد.) واتە: پاش كەمێك چاکوچۆنی، وتی بۆ کار دەگەڕێم.
(تعارف داشتن): ڕوودەربایسی هەبوون، وەكوو (ما كه با هم تعارف نداریم، خانه خودتان است.) واتە: ئێمە كه خۆ لەیەك ڕوودەربایسیمان نییه، ماڵی خۆتانە.
(تعارف كردن): خێراتنگوتن، خۆشهاتنكردن، خوڵككردن؛ خزمەتکردن، کار و بەردەستییەك کردن بە مرازی دۆستانەوە بەێ چاوەنۆڕی، کار یان خزمەتێك بەخۆڕایی بۆ کەسێك کردن، جوامێریکردن: offer؛ chivalry.
(بی تعارف): بەبێ تاریف، بێ موجامەلە: uncomplimentary.
- کەواتە بەڵێ، ڕاستە، ئەوەی یەکەم بە واتای (خوڵککردن) دێت و ئەوەی دووەمیش بە مانای (خزمەتکردن) دێت.

(تزویر) بەعەرەبی و (جعل) بەفارسی دەبێتە: ([url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/pg_0435.jpg]ساختەچێتی[/url]، [url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/pg_0558.jpg]فێڵ[/url]، [url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/pg_0724.jpg]گزی[/url]): (fraud ،forge)؛ "[url=http://www.kurdi.fi/ferheng/henbane-borine/pg_0435.jpg]ساختەچی[/url]، ساختەکار" دەبێتە (مزور، مزیف) بەعەرەبی و (جعلی) بەفارسی:(counterfeit ،bogus). هەرچەند ئەو پاشگری (چی)یەش لە تورکییەوە هاتۆتە زمانەکەمانەوە، بەڵام هیچ کێشەیەك لەوەدا نابینم و بگرە زۆریش گونجاوە لەگەڵ زمانی کوردیدا.

هیوادارم سوودمەند بن پێیان!

به‌سپاسه‌وه‌ هه‌ڤاڵ زمانیار بۆ ئه‌و زانیاریه‌ به‌نرخانه‌.
قه‌ندیل

لەوە دەچێ بۆچوونێکی من لێرە نەمابێ! بۆ وشەی "مەسڵەت" دەتوانم بڵێم هاومانایەکی دیکەی "چارە" یان "چارەسەر کردن" بێ. بەڵام لە کوردییدا زۆر بە کار دێ و لەوە ناچێ کوردی نەبێ. زۆرتر لەو ناوچانەی کە ژن هەڵگرتن رەوایە و خەڵکی دەتوانن کچ بڕوێنن و بە بێ ئیزنی باوک و دایکیان، بیکەن بە هاوسەری خۆیان، دەچنە لای ریش سپی یان کەسێکی ناوداری ناوچەکەی خۆیان یان کەسێکی دەستڕۆیشتوو بۆ ئەوە "مەسڵەت"یان بۆ بکا و رەزامەندی دایک و باکی کچەیان بۆ وەربگرێ. پێش مەسڵەت کردن ئەو دووانە (کچ و کوڕەکە) دەتوانرێ بکوژرێن. بەڵام دوای مەسڵەت کردن و چارەسەر کردنی کیشەکە، دیسانەوە وەک ئەندامی بنەماڵە وەردەگیردرێنەوە. ئەم رێوڕەسمە زۆرتر لە ناوچەی سەردەشت باوە.

من خه لکی دهلوران له نوچه ی ئیلام له روژهه لات کوردستانم و بابه ت به و وشانه بووچوونیکم هه یه: له زاراوه کی من "ته عارف" ده بیته "مکیس" واته بانگشت کردن هه روه ها "مه سله ت کردن"ش به واتای کووبوونه وه بو شوو دان ژن یان به ریوه بردنی کاریکی تایبه ت به کار ده بین. هه روه:
[color=#000000]جنیایەت:[/color]کارسات
[color=#000000]زیارەتگا:[/color][color=#000000]گومه[/color]
[color=#000000]جەللاد:میر خه زه ب[/color]
[color=#000000]بژیت کورد بژیت کوردستان
[/color]
[color=#000000]
[/color]